U bent hier

Vier torenwachters van de Koffiebeurs (Santos)

Location: 
Rua Quinze de Novembro 95, Santos - São Paulo
Santos Bolsa de Cafe Estátuas

De Torenwachters

De Belgische schilder en beeldhouwer Adrian Henri Vital Van Emelen (Leuven, 10 oktober 1868 - São Paulo, 27 juli 1943), lid van de artistieke kring rond architect Ramos de Azevedo, beeldhouwde de vier figuren van elk 4,5 m hoog die geplaatst werden op meer dan 40 m hoogte in hoeken van de klokkentoren. 

"Ze zijn met zijn vieren, ze hebben geen naam en de kleren die ze dragen verraden niet hun afkomst of beroep, maar de vrouw werkt in de landbouw en van de drie mannen, één in de handel, een andere in de industrie en de derde is schipper. Ze zijn inert, stil, hebben een vage blik, staren in verschillende richtingen naar het niets, ze hebben geen besef van tijd, terwijl de voorbijgangers zich bewust worden van hun bestaan. Deze scène is gewoon, niet alleen in Santos maar in elke andere grote stad, en hun schuilplaats is praktisch ontoegankelijk hoog in de toren." Marcio Ceva in Partidas Dobradas.

Van Emelen

"Deze vier grote figuren worden vaak verward met goden uit de Griekse mythologie." dixit Ênio Padilha "Ze vertegenwoordingen de landbouw, industrie, scheepvaart en handel. Dit is merkwaardig want deze beroepen zijn slechts onrechtstreeks verbonden met de activiteiten van de beurs. De mythologische figuren boven de ingangsdeur Mercurius en Ceres laten er geen twijfel over bestaan dat ze een oorsprong hebben in de Romeinse mythologie. Ze representeren resp. de God van de handel en van de granen. Maar wat met de torenwachters? Zijn het personages uit een koffiefabel of misschien onbekende mythologische goden? Het enige wat met zekerheid kan gezegd worden is dat ze immense rijkdom en welvaart gebracht hebben naar Santos en de stad São Paulo, de vierde grootste wereldstad."  

Van Emelen Bolsa Santos Operário

Van Emelen Bolsa Agricultora

  industrie                                                 -                        landbouw

operario Van Emelenagricultura Van Emelen

 

Van Emelen Bolsa NaveganteVan Emelen Bolsa Comerciante

 

  scheepvaart                                             -                        handel

navegante Van Emelencomerciante Van Emelen

Dr. Roberto Simonsen, directeur van Construtora Companiha Santos - aannemer van de koffiebeurs -, schreef aan dr Herculano de Freitas, minister van Financiën van de staat São Paulo, op 5 mei 1922 dat "we een overeenkomst met de bekende beeldhouwer Ad. Henri van Emelen van São Paulo, afsloten met betrekking tot de uitvoering van vier decoratieve figuren van de toren voor het bedrag van twintig contos reis. "In het vooruitgangsrapport van 5 Augustus schreef hij dat de 4 beelden afgwerkt waren en voegde bevenstaande zwart-wit foto's toe. Ze werden echter maar in 1923 in de toren geplaatst. De toren was immers nog niet afgewerkt op de openingsdag, 11 september 1922.

De Koffiebeurs

De Koffiebeurs (Bolsa de Café) of het Paleis van de Officiële Koffiebeurs (Palácio da Bolsa Oficial do Café) bevond zich in een gehuurde ruimte in het centrum van Santos. In 1922 verhuisde de beurs naar een nieuw gebouwd "paleis" afgestemd op de activiteiten van het verhandelen van koffie. De koffiebeurs functioneerde aldaar tot het einde van de jaren 1970. Na een restauratie in 1998 werd het gebouw heropend als Koffiemuseum (Museu do Café).

De architectuur van het nieuwe hoofdkantoor van de Koffiebeurs wilde het belang de koffieteelt en -handel in Brazilië en in het buitenland symbolizeren. Het gebouw in eclectische stijl, wordt beschouwd als het belangrijkste werk van deze periode. Haar volume, de koperen koepels, de grote sculpturen, de glas in loodramen, de marmerenvloeren, het werk van buitenlandse ambachtslieden en de vele kunstwerken, versterkten het imago van de koffiebaronnen. In de schilderwerken zijn talrijke referenties naar de Braziliaanse pioniersperidode van de 16e en 17e eeuw te vinden.

Vandaag, als de zetel van het Koffiemuseum, kan iedereen er kennis nemen van haar schoonheid en pracht, maar ook van de geschiedenis van de Braziliaanse koffie, van plant tot in het kopje, en van het aan haar verbonden nationale en internationale erfgoed.

Bronnen

Foto's (zwart-wit):  "Álbum da construção da Bolsa Oficial de Café" met dank aan Bruno Bortoloto do Carmo, Onderzoeker, Museu do Café

Foto's (kleur): Marc Storms, april 2015